رشته: سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور
مقطع: کارشناسی ارشد
سال دفاع: 1393
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات
چکیده:
هدف تحقیق حاضر، نخست استفاده و بکارگیری GIS در مدیریت بحران با تاکید بر تهیه نقشه پهنه بندی خطرات یک بندر میباشد. بنادر به عنوان نقاط استراتژیک کشور، دارای نقشی انکار ناپذیر در اقتصاد ملی هستند. از این رو وقوع هرگونه حادثه غیر مترقبه یا مخاطره می تواند به بروز وضعیت بحرانی و در نتیجه بحران منجر گردد. یکی از مراحل چرخه مدیریت بحران "پیشگیری و کاهش اثرات بحران" است که بعنوان بخشی از آن می توان به تهیه نقشه پهنه بندی خطر و ارزیابی مخاطرات اشاره نمود. جهت تهیه نقشه پهنه بندی خطرات، ابتدا باید کلیه سوانح محتمل در یک بندر شناسایی گردند. به این منظور سوانح روی داده در بندر انزلی طی سنوات گذشته بررسی و از نظرات کارشناسان خبره در شناسایی حوادثی که دارای احتمال وقوع هستند، ولی در بانک اطلاعاتی بندر ثبت نشده بودند، نیز بهره گرفته شد. در نتیجه کلیه سوانح محتمل در هفت دسته کلی، طبقه بندی شدند. سپس با وزن دهی با استفاده از معیارهای صدمه به انسانها، داراییها و اموال، محیط زیست و عملکرد و اعتبار بندر، این سوانح اولویت بندی شدند. در مرحله بعد مناطق حادثه خیز شناسایی که شامل نه منطقه گردید. در نهایت نیز با بکارگیری روش دلفی و ویلیام فاین سوانح عمده در این مناطق مورد ارزیابی ریسک قرار گرفتند. ارزیابی ریسک در مناطق مختلف، با استفاده از GIS منجر به تهیه هفت نقشه پهنه بندی خطرات، در مورد هر کدام از سوانح عمده گردید. سپس به کمک تحلیل های موجود در سیستم اطلاعات جغرافیایی و وزنهای به دست آمده برای هر کدام از سوانح عمده، تمامی نقشه های تهیه شده تلفیق و یک نقشه کلی برای نمایش پهنه بندی خطرات بندر انزلی تولید گردید. از این نقشه می توان در استقرار واحدهای مدیریت بحران و تجهیزات مقابله با آن و همچنین اندیشیدن تمهیداتی برای پیشگیری از بحران در بندر سود جست.
کلمات کلیدی: مدیریت بحران، سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، ارزیابی ریسک به روش ویلیام فاین، نقشه پهنه بندی خطرات
این پایان‌نامه با حمایت مالی سازمان بنادر و دریانوردی به انجام رسیده است.